علائم خرابی کاتالیزور وراه حل آن

علائم خرابی کاتالیزور وراه حل آن

علائم خرابی کاتالیزور وراه حل آن چیست؟

1. افزایش ناگهانی مصرف سوخت
2. افت شتابگیری
3. ممکن است خودروی شما روشن نشود یا بد استارت بخورد
4.  خودروی شما در تست آلایندگی مردود می شود مقادیر HC و CO بیشتر ازنرمال 
5. چراغ اخطار چک در پشت آمپر روشن می شود
6. بد کار کردن خودرو همراه با لرزش در حالت دور آرام
7. بوی بد یکی از شایع ترین علائم خرابی کاتالیست می باشد. اگر بویی شبیه تخم مرغ
   گندیده احساس کردید و به مرور زمان بو بیشتر شد نشانه خرابی کاتالیزور است
8. کاهش دمای کاتالیزوربا توجه به اینکه بازدهی واقعی کاتالیزور هنگامی است که دمای آن بالا می رود و حتی احتمال دارد. تا مرز 077 و 077 درجه هم نزدیک شود پس کاتالیزوری که پس از مدتی رانندگی و گرم شدن موتور هنوز به دمای ایده ال خود نرسیده باشد معیوب است البته راه تشخیص دمای کاتالیزور نیازمند دستگاهی به نام حرارت سنج اینفِرارِد است.
9. در صورتی که خودرو کاملا سرد باشد اگر کاتالیزور را با دست تکان دهید وصدایی شبیه تکان خوردن سنگریزه در داخل آن به گوش برسد نشانه ای از ریختن شبکه های داخل آن است.
10. افزایش ناگهانی مصرف سوخت
11. افت شتاب گیری
12. روشن نشدن یا استارت خوردن نامناسب خودرو
13. مردود شدن خودرو در تست های آلایندگی
14. روشن شدن چراغ چک خودرو
15. بدکار کردن خودرو و لرزش در سرعت های پایین

• برخی از علائم معمول خرابی کاتالیزور عبارتند از:

  1. کاهش عملکرد موتور: اگر کاتالیزور خراب باشد، ممکن است عملکرد موتور کاهش یابد و خودرو بهره‌وری کمتری داشته باشد. ممکن است تسریع خودرو به طور معمول صورت نگیرد یا توان و قدرت موتور کاهش یابد.
  2. افزایش مصرف سوخت: خرابی کاتالیزور می‌تواند منجر به افزایش مصرف سوخت شود. این امر به دلیل کاهش کارایی در تبدیل آلاینده‌های سوخت به ترکیبات ضررناک است. در نتیجه، شما ممکن است نیاز به بنزین بیشتری داشته باشید تا بتوانید مسافت کمتری طی کنید.
  3. افزایش آلودگی خروجی: کاتالیزور خراب ممکن است منجر به افزایش آلودگی در خروجی سیستم تعویض آلاینده‌ها (اگزوز خروجی) شود. این ممکن است باعث افزایش دودکشی سیاه یا آبی در خروجی خودرو شود.
  4. لرزش و لرزش نامنظم: در برخی موارد، خرابی کاتالیزور ممکن است باعث لرزش و لرزش نامنظم در خودرو شود. این امر ممکن است به دلیل انسداد یا مسدود شدن کاتالیزور توسط ذرات و آلودگی‌های زیاد باشد.
  5. بوی نامطبوع: در برخی موارد، خرابی کاتالیزور ممکن است باعث ایجاد بوی نامطبوعی در دور از خودرو شود. این بو ممکن است به دلیل تجزیه ناقص آلاینده‌ها در کاتالیزور و تولید ترکیبات بدبو باشد.

چه زمانی باید مبدل کاتالیزور را تعویض کرد؟

طول عمر مفید کاتالیزور بین 50تا60 هزار کیلومتر است و پس از پایان این دوره عملا کارایی خود را از دست می‌دهد و تا ۵برابر آلایندگی ایجاد میکند

تشخیص گرفتگی کاتالیست با دیاگ

تشخیص خرابی کاتالیزور با توجه به چک کردن پارامترهای دستگاه دیاگ نیاز به تخصص ویژه ای دارد

ولی به چند مورد ازمهمترین تغییرات ایجاد شده در پارامترها هنگام خرابی کاتالیزور اشاره می کنیم:

🔸پارامتری به نام Calculated Load Value وجود دارد که نشاندهنده راندمان حجمی موتور می باشد.  اگر مقدار این پارامتر کمتر از حد نرمال باشد به این معناست که موتور تنفس خوبی ندارد که معمولا به خاطر گرفتگی مسیر اگزوز(در اثر مسدود شدن کاتالیزور یا صدا خفه کن ها (منبع ها) یا هر دلیل دیگر) می باشد.

توجه داشته باشید که این مورد لزوما 100%نشانه خرابی کاتالیزور نیست ولی در صورت مشاهده این مشکل می توان به خرابی کاتالیزور مشکوک شد.

🔸پارامتر دیگری به نام Manifold Absolute Pressure یا MAP در بعضی خودروها وجود دارد که میزان مکش و فشارمنیفولد ورودی (هوا) را نشان می دهد. در صورتی که کاتالیزور مسدود شده باشد فشار معکوس در سیستم اگزوز ایجاد شده و باعث کمتر شدن این پارامتر از حد نرمال می شود. این مورد نیز لزوما 100% نشانه  خرابی کاتالیزور نیست ولی خرابی کاتالیزور یکی از دلایل مهم کم شدن پارامتر MAP است.

🔸بررسی تغییرات ایجاد شده در کارکرد سنسور اکسیژن. در بعضی خودروها 2 سنسور اکسیژن وجود دارد یکی قبل از کاتالیزور (Upstream نام دارد) و دیگری بعد از آن.

👈وظیفه سنسور دوم (بعد از کاتالیزور) که Downstream نامیده می شود این است که مقدار اکسیژن خروجی از کاتالیزور را بررسی کردهو بر اساس آن بازدهی کاتالیزور را مشخص کند. سنسور اول مقادیر اکسیژن خروجی از موتور را بررسی می کند و کامپیوتر موتور بر اساس داده های آن نسبت سوخت و هوا را تنظیم می کند.

✅در شرایط کارکرد نرمال تغییرات سنسور Downstream نباید زیاد باشد.  زیاد بودن تغییرات نشاندهنده کم شدن بازدهی کاتالیزور می باشد.

اگر این مشکل باعث شود میزان آلاینده های خروجی 1.5 برابر حد مجاز شود چراغ چک روشن می شود  و خطای بازدهی پایین کاتالیزور در حافظه ثبت می شود. کامپیوتر موتور با مقایسه داده های سنسور اول و دوم نیز می تواند پی به خرابی کاتالیزور ببرد.

🤔چگونه با دیاگ بفهمیم کاتالیزور پره یا سالمه؟

🔸قبلا گفتیم روی خودروهای انژکتوری سنسوری به نام مپ سنسور هست کار این سنسور سنجش مقدار فشار مانیفولده باید توجه داشتفشار هوای محیط چیزی حدود900میلی بار هست و فشار جوجایی که خلا کامل هست صفر هست  حال داخل مانیفولد به دلیل کشش هواتوسط پیستونها فشار افت میکنه و طبیعتا چیزی بین صفر و فشار محیطه

🔸هر خودرویی باتوجه به سیستم برق و موتورش در حالت درجا مجاز به حداقل و حداکثر فشار خاصی میباشد

مثلا پراید تو دور درجا باید فشار مانیفولدش حدود300میلی بار باشه سپس اگه گاز روفشار بدین در لحظه اول که موتور میخواد دور برداره این فشار بیشتر میشه،مثلا حدود400ولی بعد ازینکه موتور دور گرفت و دورش ثابت شد دوباره فشار مانیفولد برمیگرده به حدود300،این قانونه حالا اگر شما گازو فشار دادین و موتور دور گرفت اما متوجه شدین فشار دوباره برنگشت به حالت اول وهمونطور بالا موند و باگاز دادن بیشتر بالاتر رفت این بدان معنی هست که موتور در خروج دود به بیرون دارای مشکل هستچون دود خوب بیرون نمیره طبیعتا مکش هم خوب انجام نمیشه.

🔸البته شما باید ابتدا از تایم و فیلر سوپاپها خیالتون راحت باشه ولی اگر اینها هم مشکلی داشتن خودشونو تو دور درجا نشون میدن مثلا اگه تایم پراید بهم بخوره تو دور درجا فشار روی400میمونه ولی اگه گاز بدین این فشار بعد از دور گرفتن موتور باید نهایتا50تا اختلاف پیداکنه و اگه دیدین با دور گرفتن موتور فشار همینطور داره میره بالاتر براحتی و با اطمینان میتونید برید سراغ کاتالیزور.

از کجا بفهمیم کاتالیزور خودرویمان سالم است؟

به گزارش الکترونیک کارکاتالیزور بخش مهمی از سیستم کنترل آلایندگی خودروی شماست. معمولا کاتالیزورها عمر بالایی تقریبا در حد عمر خودرودارند ولی گاهی اوقات عملکرد آنها مختل می شود. بهترین کاری که می توانید انجامدهید این است که نسبت به علائم خرابی کاتالیزور هشیار باشید و به محض اینکه به کارکرد کاتالیزور مشکوک شدید برای بررسی آن اقدام کنید

کاتالیزور چگونه کار می کند؟

مبدل کاتالیزوری مورد استفاده در اگزوز اتومبیل ها، کاربرد جدیدی از کاتالیزور سطحی است. کربن منوکسید و هیدرو کربن های حاصل از سوخت های نسوخته موجود در دوداتومبیل از آلاینده های خطرناک هوا هستند.

گازهای خارج شده از اگزوز اتومبیل همراهبا مقداری هوا از روی کاتالیزور که شامل فلز اکسیدهاست عبور داده می شود. گاز COو هیدروکربن ها به CO2 و H2O تبدیل می شوند که نسبتا بی خطرند و در هوا رهامی شوند .

معمولا تکنسین ها خودرو شما را با دستگاه دیاگ کامپیوتری بررسی می کنند تا منبع عیب را پیدا کنند. مثلا ممکن است. سوکت سنسور اکسیژن را موقتا در بیاورند تا ببینید آیاتغییری ایجاد می شود یا نه و در صورت لزوم ممکن است کاتالیزور شما تعویض شود .

در بسیاری از کشورها در آوردن کاتالیزور و رانندگی بدون آن تخلف سنگینی محسوبمی شود و خلاف قانون است. زیرا به محیط زیست صدمه جدی وارد می شود. بنابراین درصورتی خرابی کاتالیزور به فکر حذف آن نباشید.

چه عواملی در خرابی کاتالیزور دخیل هستند؟

رایج ترین نوع خرابی کاتالیزور در خودروهای قدیمی تر گرفتگی بیش از حد شبکه های آن است که باعث می شود دود حاصل از احتراق موتور نتواند از کاتالیزور عبور کند و ازاگزوز خارج شود. وقتی خروج دود با مشکل مواجه شود ورود هوا به موتور نیز مختل میشود و در نتیجه عملکرد موتور به شدت افت می کند. کاتالیزور نسبت به تغییرات دما و ترکیبات موجود در گازهای خروجی حساس است. مثلا خرابی واشر سرسیلندر باعث وارد شدن روغن و آب به محفظه احتراق شده و گازهای خروجی را آلوده می کند و به کاتالیزور آسیب می رساند . ریختن مکمل های انژکتور شور در باک یا اکتان بوسترها برای  کاتالیزور ضرر دارد لذا از این مواد در خودرویتان استفاده نکنید.

اگر سیستم جرقه خودروی شما معیوب باشد باعث می شود  مخلوط سوخت و هوا ناقص بسوزد و گازهای حاصل از احتراق ناقص عامل دیگری برای تخریب کاتالیزور هستند . گرم شدن بیش از حد موتور از دیگر مواردی هست که باعث خرابی کاتالیزور می شود. ضربه خوردن و صدمه دیدن پوسته کاتالیزور نیز می تواند کارکرد آن را مختل کند . نکته مهمی که باید به آن توجه داشت این است که اگر هر یک از موارد فوق الذکر باعث خرابی کاتالیزور شده است باید ابتدا عیب مورد نظر را رفع کرده و سپس اقدام به تعویض کاتالیزور نمایید.

زیرا تا وقتی عامل اصلی خرابی ریشه یابی نشود صرفا تعویض کاتالیزورمشکل را حل نمی کند و پس از مدتی دوباره کارکرد آن مختل می شود 

تشخیص از طریق دیاگ تشخیص خرابی کاتالیزور با توجه به چک کردن پارامترهای دستگاه دیاگ نیاز بهتخصص ویژه ای دارد.ولی به چند مورد از مهمترین تغییرات ایجاد شده در پارامترها هنگام خرابی کاتالیزور اشاره می کنیم :

1 – پارامتری به نام Calculated Load Value وجود دارد که نشاندهنده راندمان حجمی موتور می باشد.

اگر مقدار این پارامتر کمتر از حد نرمال باشد به این معناست که موتور تنفس خوبی ندارد که معمولا به خاطر گرفتگی مسیر اگزوز در اثر مسدود شدن کاتالیزور یا صدا خفه کن ها منبع ها یا هر دلیل دیگر می باشد. توجه داشته باشید که این مورد لزوما077 % نشانه خرابی کاتالیزور نیست ولی در صورت مشاهده این مشکل می توان به خرابی کاتالیزور مشکوک شد.

2 – پارامتر دیگری به نام Manifold Absolute Pressure یا MAP در بعضی خودروها وجود دارد که میزان مکش و فشار منیفولد ورودی هوا را نشان می دهد. درصورتی که کاتالیزور مسدود شده باشد فشار معکوس در سیستم اگزوز ایجاد شده و باعث کمتر شدن این پارامتر از حد نرمال می شود. این مورد نیز لزوما 077 % نشانه خرابی کاتالیزور نیست ولی خرابی کاتالیزور یکی از دلایل مهم کم شدن پارامتر MAP است

 3- بررسی تغییرات ایجاد شده در کارکرد سنسور اکسیژن. در بعضی خودروها 2 سنسور اکسیژن وجود دارد یکی قبل از کاتالیزور Upstream نام دارد و دیگری بعد از آن وظیفه سنسور دوم (بعد از کاتالیزور) که Downstream نامیده می شود این است که مقدار اکسیژن خروجی از کاتالیزور را بررسی کرده و بر اساس آن بازدهی کاتالیزور را مشخص کند.

سنسور اول مقادیر اکسیژن خروجی از موتور را بررسی می کند و کامپیوتر موتور بر اساس داده های آن نسبت سوخت و هوا را تنظیم می کند . در شرایط کارکرد نرمال تغییرات سنسور Downstream نباید زیاد باشد. زیاد بودن تغییرات نشاندهنده کم شدن بازدهی کاتالیزور می باشد.

اگر این مشکل باعث شود میزان آلاینده های خروجی 0.1 برابر حد مجاز شود چراغ چک روشن می شود و خطای بازدهی پایین کاتالیزور در حافظه ثبت می شود. کامپیوتر موتور با مقایسه داده های سنسور اول و دوم نیز می تواند پی به خرابی کاتالیزور ببرد.