آموزش عیب یابی سیستم فن خودروهای ایرانی

آموزش عیب یابی سیستم فن خودروهای ایرانی

تعمیر یونیت فن در مشهد

تعمیر انواع یونیت های فن خودروهای ایرانی و خارجی در مشهد با ضمانت کتبی 

درصورت نیاز به مشاوره با مهندس حجتی تماس حاصل فرمایید 09155664454

چرا فن ماشین روشن نمیشه؟

تصور کن فن ماشین قلب سیستم خنک‌کننده ماشینته. وقتی موتور ماشین گرم میشه، این فن باید کار کنه و هوای خنک رو به موتور بفرسته تا از داغ شدن بیش از حدش جلوگیری کنه.

حالا چرا گاهی اوقات این فن کار نمیکنه؟ دلایل مختلفی میتونه داشته باشه که بعضیاش خیلی ساده و بعضیاش کمی پیچیده‌ترن.

دلایل اصلی که فن ماشین روشن نمیشه:

• فیوز سوخته: فیوز یه قطعه کوچیک و مهمه که از دستگاه در برابر جریان برق زیاد محافظت میکنه. اگه فیوز فن بسوزه، برق به فن نمیرسه و طبیعتاً فن کار نمیکنه.
• رله خراب: رله هم یه قطعه الکتریکی هست که وظیفه داره جریان برق رو قطع و وصل کنه. اگه رله فن خراب بشه، فرمان روشن شدن فن بهش نمیرسه.
• سیم‌کشی مشکل‌دار: ممکنه سیم‌های مربوط به فن قطع شده باشن، اتصال کوتاه کرده باشن یا دچار مشکل دیگه ای شده باشن. این مشکل باعث میشه برق به فن نرسه.
• سنسور دمای موتور خراب: این سنسور دمای موتور رو اندازه می‌گیره و وقتی موتور خیلی داغ میشه، به فن فرمان میده که روشن بشه. اگه این سنسور خراب بشه، فن نمی‌دونه کی باید کار کنه.
• ترموستات خراب: ترموستات هم یه قطعه مهم در سیستم خنک‌کننده هست که جریان آب رو در موتور کنترل میکنه. اگه ترموستات خراب باشه، ممکنه فن به موقع روشن نشه.
• ایسیو مشکل‌دار: ایسیو یا ECU مغز خودرو هست و همه عملکردهای خودرو رو کنترل میکنه. اگه ایسیو مشکلی داشته باشه، ممکنه فرمان روشن شدن فن بهش نرسه.
• کاهش سطح آب رادیاتور: اگه آب رادیاتور کم باشه، موتور زودتر داغ میکنه و فن باید بیشتر کار کنه. اما اگه فن خراب باشه، موتور ممکنه بیش از حد داغ بشه.
• خرابی موتور فن: خود موتور فن هم ممکنه بسوزه یا خراب بشه و دیگه کار نکنه.

چه کار کنیم؟

• خودت دستکاری نکن: بهتره برای تشخیص دقیق مشکل و تعمیر فن ماشین به یک مکانیک ماهر مراجعه کنی.
• به علائم دیگه توجه کن: علاوه بر روشن نشدن فن، به علائم دیگه مثل داغ شدن بیش از حد موتور، روشن شدن چراغ هشدار دمای موتور و … هم توجه کن.
• قطعات رو چک کن: مکانیک با استفاده از دستگاه دیاگ و تست‌های مختلف، قطعات مختلف سیستم خنک‌کننده رو چک میکنه تا مشکل رو پیدا کنه.

به یاد داشته باش که سلامت موتور ماشینت خیلی مهمه. پس اگه با مشکل روشن نشدن فن مواجه شدی، سریعاً به فکر رفع مشکل باش.

آیا تابحال در شرایطی گیر افتاده‌اید که فن خودرویتان به‌درستی کار نمی‌کند و دمای موتور بالاتر از حد معمول می‌رود؟ این مسئله، یکی از مشکلات رایج در خودروهای ایرانی است و به سادگی می‌تواند به گرم شدن بیش از حد موتور، و در مواردی، به آسیب‌های جدی‌تری منجر شود. در این مقاله، به صورت کاملاً کاربردی و گام‌به‌گام به شما یاد می‌دهیم چگونه سیستم فن خودرویتان را عیب‌یابی کنید؛ از تشخیص علائم اولیه خرابی فن گرفته تا بررسی قطعات کلیدی مانند رله‌ها، سنسورها و خود موتور فن. با ما همراه باشید تا در نهایت بتوانید با راهکارهایی ساده، هزینه‌های تعمیر و نگهداری را کاهش دهید و عمر مفید خودروی خود را افزایش دهید.

سيستم خنك كننده یا سیستم فن

موتورهاي درون سوز نياز به خنك كاري دارند تا حرارت موتور بيش از حد بالا نرود بدين منظور در اكثر موتورهاي درون سوز از آب به عنوان سيال جهت انتقال حرارت از موتور به محيط اطراف استفاده شده است. جهت سرعت بخشيدن به اين انتقال حرارت از رادياتور آب استفاده شده و چرخش آب بين موتور و رادياتور توسط واتر پمپ انجام مي شود و سيستم فن با ايجاد جريان هوا بر روي رادياتور باعث انتقال حرارت بهتر و سريعتر مي شود. در ضمن در مدار آب قطعه اي به نام ترموستات وجود دارد كه در زمان سرد بودن موتور مسير جريان آب را بين رادياتور و موتور مي بندد تا موتور زودتر به دماي بهينه كاركرد خود برسد.

سیستم فن

سيستم فن تشكيل شده است از سنسور دماي آب ، كنترل يونيت فن يا ECU ، رله هاي فن ، فيوزهاي فن و موتور فن ها . در اين سيستم سنسور دماي آب اطلاعات مربوط دماي آب را به ECU و يا يونيت فن اعلام ميكند و ECU يا يونيت فن نيز با توجه به دماي آب تعريف شده جهت راه اندازي سيستم فن با ارسال برق منفي به رله هاي فن آنها را تحريك كرده و رله هاي فن مدار برق اصلي موتور فن ها را وصل مي نمايند تا موتور با دماي كنترل شده به كار خود ادامه دهد در نتيجه ايراد سيستم فن باعث بالا رفتن دماي موتور و جوش آوردن آن مي شود.

برخي از علائم خرابي سیستم فن

• جوش آوردن موتور
•  دير عمل كردن فن ها
•  بالا رفتن دماي آب از حالت عادي
•  يكسره شدن فن ها در دور تند و كند و افت دماي آب و بالا رفتن مصرف سوخت و خالي شدن شارژ باتري
•  بالا رفتن دماي آب در هنگام كولر گرفتن
•  سوختن فيوزهاي فن در هنگام عملكرد فن ها
•  روشن شدن بي دليل چراغ استپ وآب
•  قطع كردن بي دليل و ناگهاني كمپرسور كولر
•  صداي غير عادي در هنگام عمل كرد فن ها

برخي از دلايل عدم عملكرد سیستم فن

1.  سوختن فيوزهاي فن و عدم عملكرد فن و جوش آوردن موتور در مواقعي كه با سوختن فيوزهاي فن مواجه هستيم بايد گير مكانيكي موتور فن ها و يا نيم سوز شدن موتور فن ها و يا اتصالي سيم كشي فن ها را بررسي كنيم.
2.  خرابي رله هاي فن كه باعث ميشود مدار برق اصلي فن ها قطع و يا وصل نشده و در نتيجه عدم عملكرد فن ها و يا يكسره شدن فن ها و يا عدم عملكرد دور تند و كند فن ها را داشته باشيم.
3.  اتصال كوتاه شدن و يا گير مكانيكي در سيستم فن هايي كه دو موتور فن دارند باعث رفتن موتور فن سالم بر روي دور تند مي شود.
4.  گير مكانيكي پروانه فن در سيستم تك موتور فن ممكن است باعث سوختن مقاومت فن – فيوز فن و يا موتور فن شود كه بايد پس از رفع گير اين قطعات تك به تك مورد بررسي قرار گيرند.
5.  خرابي فشنگي آب باعث رفتن فن ها به روي دوركند و يا دور تند شده ويا چراغ آب و استپ روشن شود و در بعضي از خودروها مثل موتور ملي باعث روشن شدن چراغ چك و بالارفتن مصرف سوخت و بد كاركردن موتور مي شود.
6.  روشن شدن چراغ آب واستپ هنگام عملكرد فن برروي دوركند يا تند كه علت آن عدم عملكرد يكي از دورهاي كند يا تند فن مي باشد.
7.  در هنگام عملكرد فن ها و يا استفاده از مصرف كننده هاي ديگر مثل چراغهاي جلو آمپر آب بالا مي رود ولي چراغ آب و استپ روشن نمي شود در اين حالت بايد اتصالات بدنه ها را چك كرد.
8.  در صورتي كه هنگام گرفتن كولر خودرو جوش مي آورد بايد سوئيچ 3 مرحله اي كولر و يا گاز كولر و يا برق بعد از سوئيچ رله هاي فن را بررسي نمود.
9.  خرابي ECU يا يونيت فن كه باعث مي شود فن ها عمل نكرده و يا در دماي بالاتر يا پايين تر عمل كنند و يا فن ها بصورت يكسره در دور كند و تند عمل كنند و چراغ آب و استپ روشن شود.

برخي از عيوب سيستم فن در خودروهاي خانواده پژو

*دور كند فن عمل نمي كند

1 -بازديد ازجعبه فيوز كالسكه اي

2 – بازديد از رله هاي A يا C و برق مثبت و منفي دريافتي رله ها

3-سنسور دماي آب

4-كنترل يونيت فن و ارتباط بين يونيت فن تا رله A

*دور تند فن عمل نمي كند

1 – بازديد از جعبه فيوز اصلي 2 – بازديد از سوئيچ موتور و يا برق بعد از سوئيچ رله هاي فن 3 – بازديد از ECU و ارتباط آن با رله هاي BوC 4 – سنسور دماي آب 5 – بازديد از سيستم كولر(كليد كولر و سوئيچ سه كاره و مقدار فشار گاز كولر) و بررسي ارتباط كولر با ECU موتور.

*فن يكسره دور كند كار مي كند

1 -بازديد از رله A

2- بازديد از ECU موتور

3 – بازديد از سوئيچ سه مرحله اي كولر
4 – بازديد از اتصال كوتاه شدن دسته سيم مربوط ECU تا رله A 5 – سنسور دماي آب 

*فن يكسره دور تند كار مي كند

1 – بازديد از سوئيچ سه مرحله اي و بالا بودن فشار گاز كولر .
2-بازديد از ECU موتور
3-سنسور دماي آب
4 – باز ديد از اتصال كوتاه شدن دسته سيم مربوط ECU تا رله B و C.

هنگام رفتن فن بر روي دور تُند موتور فن A از كار مي افتد

– رله C بازديد شود .

هنگام راه اندازي دور كند و يا رفتن برروي دور تُند فيوز داخل جعبه فيوز كالسكه اي مي سوزد

1 – آمپر كشيدن بيش از حد موتور فن ها (ايراد مكانيكي)
 رله

آمپر آب در هنگام استفاده از مصرف كننده ها بالا مي رود ولي چراغ استپ و آب روشن نمي شود

– اتصالات بدنه مرتبط بررسي شود

*در هنگام عملكرد فن در دور كُند يا تُند چراغ استپ و آمپر آب روشن مي شود

1 – بررسي سنسور دماي آب 2 – بازديد از ECU
نكته : با وجود ايراد در دور تُند فن هنگام كار كردن در دور كُند چراغ استپ و آمپر آب روشن مي گردد.

*در هنگام استفاده از كولر خودردرو جوش مي آورد

1 -بازديد از گاز كولر
2 -بازديد از سوئيچ سه مرحله اي
3 -بررسي برق بعد از سوئيچ رله هاي فن

*در سربالايي و ترافيك خودرو جوش مي آورد

1 -بازديد از ترموستات
2 -بازديد از واتر پمپ و گردش آب
3 -بررسي رادياتور وهوا گيري و بازديد ضد يخ

* در هواي سرد و سرعت هاي بالا آمپر آب پائين مي رود و چراغ استپ و آب روشن است و فن يكسره در دور تُند كار مي كند.

– نداشتن ترموستات و يا باز ماندن ترموستات مورد بررسي قرارگيرد .
درضمن اين ايراد در خودروي 206 نيز به اين صورت مشاهده مي شود تنها با اين تفاوت كه آمپر آب بالا مي رود .

*در سمند موتورملي برق مثبت رله هاي فن از طرف رله دوبل تامين مي گردد و برق رله پمپ بنزين و سنسور موقعيت ميل سوپاپ نيز از همان پايه رله دوبل تامين مي گردد به همين دليل اتصال كوتاه شدن و يا آمپر كشيدن هر كدام از رله هاي فن مي تواند در روشن شدن و يا بدكار كردن اين خودرو تاثيرگذار باشد.

۱. چرا فن خودرو کار نمی‌کند؟

فن خودرو ممکن است به دلایل مختلفی از کار بیفتد. یکی از رایج‌ترین دلایل، خرابی فیوز فن است. اگر فیوز سوخته باشد، جریان الکتریکی به موتور فن نمی‌رسد و در نتیجه فن کار نمی‌کند. علاوه بر این، مشکلات در سنسور دمای آب، ترموستات، یا رله‌های کنترل فن می‌تواند باعث عدم کارکرد فن شود. همچنین، خرابی خود موتور فن یا سیم‌کشی‌های معیوب نیز از دیگر دلایل این مشکل هستند.

۲. چگونه می‌توان فهمید مشکل از کجای سیستم فن است؟

برای شناسایی مشکل، ابتدا باید ساده‌ترین موارد را بررسی کنید. فیوز فن را چک کنید تا ببینید آیا سوخته است یا خیر. سپس به سراغ رله‌های فن و سنسور دمای آب بروید و مطمئن شوید که درست کار می‌کنند. اگر این قسمت‌ها مشکلی نداشتند، باید موتور فن را بررسی کنید که آیا به درستی کار می‌کند یا نیاز به تعویض دارد. برای تست موتور فن، می‌توانید مستقیم برق را به آن وصل کنید تا ببینید آیا شروع به کار می‌کند یا خیر.

۳. روش‌های عیب‌یابی سیستم فن خودرو چیست؟

برای عیب‌یابی سیستم فن، ابتدا فیوزها و رله‌های مرتبط با فن را بررسی کنید. سپس باید سنسور دمای موتور را تست کنید که آیا درست دمای موتور را تشخیص می‌دهد یا نه. در ادامه، باید سیم‌کشی‌ها و اتصالات مربوط به سیستم فن را چک کنید تا مطمئن شوید که اتصال‌های الکتریکی قطع نشده‌اند. در نهایت، موتور فن را به صورت مستقیم به برق متصل کنید تا مطمئن شوید که خود موتور مشکلی ندارد. اگر تمامی این مراحل به درستی انجام شد و مشکل همچنان پابرجا بود، ممکن است نیاز به بررسی سیستم خنک‌کننده خودرو و یا برد کنترل باشد.

۴. هزینه تعمیر سیستم فن خودرو چقدر است؟

هزینه تعمیر سیستم فن خودرو به میزان خرابی و قطعات مورد نیاز بستگی دارد. اگر مشکل تنها از فیوز یا رله باشد، هزینه‌ها نسبتاً پایین خواهد بود. اما اگر موتور فن یا سنسور دمای آب نیاز به تعویض داشته باشد، هزینه‌ها بیشتر خواهد شد. به طور کلی، هزینه تعمیر فن ممکن است از چند صد هزار تومان برای تعویض قطعات کوچک شروع شود و به چند میلیون تومان برسد اگر نیاز به تعویض موتور فن باشد.

۵. چه زمانی باید فن خودرو را تعویض کرد؟

فن خودرو باید زمانی تعویض شود که دیگر به درستی کار نکند و تعمیر آن نیز به صرفه نباشد. اگر موتور فن کاملاً سوخته باشد یا صدای غیرطبیعی تولید کند، این نشان می‌دهد که فن نیاز به تعویض دارد. همچنین اگر پس از چندین بار تعمیر، مشکل همچنان پابرجا باشد، بهتر است فن را به طور کامل تعویض کنید.

۶. چگونه می‌توان عمر مفید فن خودرو را افزایش داد؟

برای افزایش عمر مفید فن خودرو، باید به چند نکته توجه داشته باشید. اولاً، اطمینان حاصل کنید که سیستم خنک‌کننده خودرو به درستی کار می‌کند و موتور داغ نمی‌شود. ثانیاً، به طور منظم فیوزها و رله‌های مربوط به سیستم فن را چک کنید تا از عملکرد صحیح آنها مطمئن شوید. همچنین، اجتناب از رانندگی در شرایط داغ و پرترافیک به مدت طولانی نیز می‌تواند به عمر مفید فن کمک کند.

۷. آیا می‌توان از فن‌های غیر اصلی برای خودرو استفاده کرد؟

استفاده از فن‌های غیر اصلی برای خودرو ممکن است مقرون به صرفه به نظر برسد، اما این کار توصیه نمی‌شود. فن‌های غیر اصلی ممکن است کیفیت و دوام کمتری داشته باشند و به سیستم خنک‌کننده خودرو آسیب برسانند. همچنین، ممکن است با سیستم الکتریکی خودرو کاملاً سازگار نباشند و عملکرد درستی نداشته باشند. بنابراین، بهتر است از فن‌های اصلی یا فن‌های با کیفیت استفاده کنید.

۸. بهترین زمان برای تعمیر یا تعویض فن خودرو چه زمانی است؟

بهترین زمان برای تعمیر یا تعویض فن خودرو زمانی است که علائمی از خرابی مشاهده کنید. اگر فن صدای غیرعادی تولید می‌کند، به درستی روشن یا خاموش نمی‌شود، یا موتور خودرو بیش از حد گرم می‌شود، اینها نشانه‌هایی هستند که باید سیستم فن را بررسی کرده و در صورت نیاز تعمیر یا تعویض کنید.

۹. آیا می‌توان با استفاده از وسایل ساده، فن خودرو را تعمیر کرد؟

در برخی موارد می‌توان با استفاده از ابزار ساده‌ای مانند مولتی‌متر، مشکلات الکتریکی سیستم فن را تشخیص داد و برطرف کرد. تعویض فیوز یا رله‌های خراب نیز نسبتاً ساده است. اما تعمیر موتور فن یا سیم‌کشی‌های معیوب ممکن است نیاز به تخصص بیشتری داشته باشد. اگر تجربه کافی در تعمیر خودرو ندارید، بهتر است به یک مکانیک متخصص مراجعه کنید.

۱۰. چه عواملی باعث خرابی زودهنگام فن خودرو می‌شوند؟

چند عامل می‌توانند باعث خرابی زودهنگام فن خودرو شوند. یکی از این عوامل دمای بیش از حد موتور است که باعث می‌شود فن بیشتر از حد معمول کار کند و سریع‌تر خراب شود. خرابی سیستم خنک‌کننده، گرفتگی رادیاتور، و عدم تعویض به موقع مایع خنک‌کننده نیز می‌توانند به فن آسیب برسانند. همچنین، کیفیت پایین قطعات الکتریکی مانند فیوزها و رله‌ها نیز می‌تواند به خرابی فن منجر شود.